Rozmaitości na Dzień Zaduszny

O ile wczoraj obchodziliśmy uroczystość Wszystkich Świętych, uczestnicząc we Mszy Świętej, dziś (i w kolejne dnie oktawy tego święta) w szczególności nawiedzamy groby naszych drogich zmarłych i czcimy ich pamięć. Pierwszy i drugi listopada winny mieć zupełnie odmienny nastrój, tak jak różnią się od siebie kolory szat liturgicznych przepisanych na te dnie – biały i czarny. A jak jest? Wolne od pracy, nawet dla zatrudnionych w supermarketach i galeriach handlowych, skłania Polaków, by 1 listopada od rana do nocy gnali po cmentarzach, pomijając wysłuchanie Najświętszej Ofjary. Coraz mniej osób wie o istnieniu takiego obowiązku, analogicznie jak 1 stycznia. Możemy to dostrzedz choćby na tych dwu wersjach sondy, opublikowanej na stronach internetowych Rzeczpospolitej.

Oto wersja pierwotna sondy:

A tu ktoś się odrobinę zreflektował:

Nasuwa się pytanie, jak mamy skutecznie walczyć z nowotworem Halloween, skoro nie rozumiemy własnej tradycji kulturowej i religijnej ?! Wzrastająca popularność anglosaskiego potworka nie wynika bynajmniej z działalności dobrze zorganizowanej siatki satanistów w Polsce. Ludzie, zwłaszcza młodzi, po prostu chcą się bawić, a wolny dzień po zabawie doskonale ułatwia dochodzenie do siebie. Tak należy traktować Wszystkich Świętych po Halloween i Nowy Rok po Sylwestrze. Obawiam się, że ta prawidłowość najlepiej przysłuży się polskiej popularyzacji Halloween, zwłaszcza iż w Stanach i na Wyspach Brytyjskich 1 listopada jest normalnym dniem pracy. Być może dla zachowania w Polsce katolickiego stosunku do Halloween, uroczystości Wszystkich Świętych i jego oktawy najlepiej by zrobiło … skreślenie 1 listopada z listy dni wolnych od pracy w rozumieniu ustawowym. Żarty żartami, ale aktualnie nie widzę szans, aby, używając znanej metafory, w inny sposób powalczyć z alkoholizmem niż przez utrudnienie dostępu do zagrychy.

***

Dzień Zaduszny to dzień słuchania Mszy Requiem. Równocześnie najwybitniejsi kompozytorzy stworzyli szereg dzieł o tej tematyce. Jedne z nich lepiej nadają się do oprawy liturgicznej, inne – mimo swej nazwy – są autonomicznemi dziełami przeznaczonemi do filharmonij i sal koncertowych. Z pewnością do drugiej z wymienionych kategoryj pasują Requiem Donizettiego i Verdiego, które chciałbym tu zarekomendować:

Requiem Donizettiego:

Requiem Verdiego:

Dodajmy, że o takich właśnie dziełach myślał Ojciec Święty Pius X promulgując motu proprio Tra le sollecitudini o muzyce kościelnej przywracające do naszych świątyń chorał gregoriański, śpiewany według metody solesmeńskiej. Swoją drogą, zawsze zastanawiam się, co pomyślałby ów wielki Papież słuchając okropnego beczenia parachorałowego występującego na szeregu polskich postindultów ?! Tych dźwięków przedłużanych w nieskończoność, tych wokaliz zabijających ducha liturgji, tych samouków zapatrzonych w Ensemble Organum, lecz niemających grama talentu Marcelego Peresa ?! Sądzę, że Pius X podziękowałby im dokładnie tak samo, jak zrezygnował z polifonij renesansowej i barokowej.

Pamiętajmy o najważniejszem:

W dniach od 1 do 8 listopada można codziennie uzyskać odpust zupełny za pobożne nawiedzenie cmentarza i odmówienie modlitwy za zmarłych. Odpust ten wolno ofiarować jedynie za zmarłych. Natomiast w dniu 2 listopada taki odpust można uzyskać także za pobożne nawiedzenie kościoła i odmówienie modlitwy Pańskiej, wyznania wiary z zachowaniem innych zwykłych warunków dla odpustu.

A na zakończenie posłuchajmy raz jeszcze wyjątku z Requiem wielkiego Józefa Verdiego. Oto Dies Irae: